Ο πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας – Τμήμα Κεντρικής Δυτικής Θεσσαλίας Νίκος Παπαγεωργίου μιλάει στο The Common Sense? για αυτό το εγχείρημα που έχει τις ρίζες της πίσω στο 1994, εξηγεί τη λειτουργία του και αναφέρει τους στόχους της ψηφιακής πλατφόρμας καθώς και την απαραίτητη συμβολή των πολιτών για την εξέλιξή της.

Καταρχήν ο κ. Παπαγεωργίου εξήγησε τις δυνατότητες της πλατφόρμας ξεκινώντας από την αξιολόγηση των κτηρίων, σημειώνοντας μεταξύ άλλων «τα αρχιτεκτονικά τοπόσημα κάθε περιοχής είναι ιδιαίτερο σημείο ενδιαφέροντος, τόσο για τους κατοίκους, όσο και για τους επισκέπτες. Όταν αναφερόμαστε στους δημόσιους χώρους είτε είναι δομημένοι είτε αδόμητοι μιλάμε για την ταυτότητα της ίδιας της πόλης. Σε αυτούς τους χώρους βρισκόμαστε και εκδηλώνεται κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα, σχέσεις, συγκρούσεις αλλά εκεί γίνονται και όσα ενώνουν την κοινωνία και αυτό που μας μένει πάντα σε μια πόλη είναι η αρχιτεκτονική ποιότητα του δομημένου και αδόμητου χώρου. Εκεί παράλληλα αποτυπώνεται σε κάθε κτήριο και η φιλοσοφία μιας εποχής» αναφέρει.

Ειδικότερα για την υλοποίηση της ψηφιακής πλατφόρμας και την ομάδα εργασίας, επιλέχθηκαν  αρχιτέκτονες από κάθε νόμο και ένας τοπογράφος μηχανικός και έγινε μια καταγραφή. «Για αρχή λοιπόν κάναμε τα φύλλα καταγραφής ένα έντυπο που θα καταγράψει την πληροφορία που είχαμε. Από την στιγμή που έγινε η καταγραφή το επόμενο ήταν να μπουν σε ένα κατάλογο έτσι ώστε να τα έχουμε κωδικοποιημένα και να έχουμε ένα ευρετήριο για όλα αυτά» περιγράφει ο πρόεδρος του ΤΕΕ/ΚΔΘ.

«Οπότε καταγράφουμε την γεωγραφική θέση του ακινήτου, αν είχε κάποια ιστορική η πολιτιστική πληροφορία, την αρχιτεκτονική πληροφορία του ακινήτου και αφού τα καταγράψαμε όλα αυτά κάναμε ένα ηλεκτρονικό βιβλίο, ένα λογισμικού QGIS και μια διαδραστική πλατφόρμα με υπόβαθρο GOOGLE MAPS» συμπληρώνει ο κ. Παπαγεωργίου.

Ο κάθε πολίτης έχει επίσης τη δυνατότητα να προσθέσει κάποιο κτήριο που πιθανόν να μην καταγράφηκε στην πλατφόρμα, με το πάτημα ενός κουμπιού και την συμπλήρωση των απαραίτητων στοιχείων, το οποίο θα περάσει από την απαραίτητη αξιολόγηση.

«Επειδή ήταν αρκετά δύσκολη και η καταγραφή εξαιρέσαμε κάποιες κατηγορίες κτηρίων, όπως τις εκκλησίες και του στρατού, πέρα από το κτήριο της ΣΜΥ στα Τρίκαλα. Δίνουμε λοιπόν τη δυνατότητα στον κόσμο να μας υποβάλει την πρόταση του  είτε με εύρεση στο Χάρτη και δηλώνοντας κάποια στοιχεία όπως και φωτογραφία του κτιρίου» επισημαίνει ο κ. Παπαγεωργίου

«Στόχος είναι μέσω της προώθησης να εμπλακεί ο κόσμος και σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα να κινήσουμε τις διαδικασίες, μαζί με άλλους φορείς, να κάνουμε μια μαζική κίνηση προκειμένου να χαρακτηριστούν αυτά τα κτήρια διατηρητέα γιατί είναι ο μόνος τρόπος να διασωθούν» καταλήγει.

…

Αναλυτικά η συνέντευξη:

Ποια είναι η αξιολόγηση για να κηρυχθεί ένα κτήριο διατηρητέο;

Αξίζει να καταρχάς να δούμε ποιος αποφασίζει για τον χαρακτηρισμό ενός κτιρίου ως διατηρητέου και ποια τα κριτήρια για να γίνει αυτό.

Σε ότι αφορά τους φορείς που λαμβάνουν αποφάσεις χαρακτηρισμού, αυτοί είναι ΥΠΕΝ, ΥΠΠΟΑ, καθώς και Υπ. Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής / Γεν. Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής και Υπ. Εσωτερικών / Υφυπ. Μακεδονίας-Θράκης. Το ΥΠΕΝ κηρύσσει διατηρητέα κτίρια βάσει του άρθρου 6 του ΝΟΚ (Ν.4067/2012) «περί προστασίας Αρχιτεκτονικής και Φυσικής κληρονομιάς». Ο χαρακτηρισμός μπορεί να αφορά τα εξής:

• το κτίριο στο σύνολό του ή τμήμα κτιρίου
• μόνο το κέλυφος ή και μόνο όψεις του κτιρίου
• στοιχεία του περιβάλλοντος χώρου του κτιρίου, εντός του οικοπέδου π.χ. αυλές, κρήνες κλπ.συγκρότημα κτιρίων
• στοιχεία πολεοδομικού δικτύου όπως πλατείες, γέφυρες, λιθόστρωτα κλπ.

Επιπλέον, τα κριτήρια που πρέπει να πληρούνται ώστε να χαρακτηριστεί ένα κτίριο ως διατηρητέο είναι τα εξής:

• Αρχιτεκτονική θεώρηση η οποία περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την αρχιτεκτονική αξία και τυχόν αξιόλογα μορφολογικά και αρχιτεκτονικά στοιχεία, τη θέση κλπ.
• Ιστορικότητα
• Χρήσεις του κτιρίου ανά περίοδο
• Περιβαλλοντική και Πολεοδομική θεώρηση (ιστορία πολεοδομικής εξέλιξης, εξέλιξης τυπολογίας κτισμάτων κ.λπ.)

Τέλος, σε ότι αφορά στη διαδικασία χαρακτηρισμού ενός κτιρίου ως διατηρητέου, αυτή έχει ως εξής: Ο χαρακτηρισμός πραγματοποιείται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος ή του κατά περίπτωση αρμόδίου Υπουργού, αφού έχει προηγηθεί αιτιολογική έκθεση της αρμόδιας υπηρεσίας και γνώμη του αρμοδίου Κεντρικού Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής (Κ.Σ.Α). Η απόφαση αυτή δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ).

Πως ξεκίνησε η ιδέα της πλατφόρμας και σε τι διαφέρει από το project του 1994;

Πρόκειται για μια πρωτοβουλία που έχει τις ρίζες της πίσω στο 1994 όταν το ΤΕΕ Κεντρικής και Δυτικής Θεσσαλίας συνέστησε την ομάδα εργασίας “Καταγραφή αξιόλογων κτισμάτων Λάρισας”, στο πλαίσιο της οποίας είχαν καταγραφεί 76 κτίρια, εκ των οποίων σήμερα διασώζονται μόλις 38.

Όταν αναλάβαμε τη διοίκηση του Τμήματος, σκεφτήκαμε ότι αυτό το έργο οφείλουμε να το συνεχίσουμε και να το ολοκληρώσουμε. Συνεπώς, με σκοπό την καταγραφή, την ανάδειξη και την προστασία των αρχιτεκτονικών τοπόσημων, αποφασίσαμε χωρίς δεύτερη σκέψη να συνεχίσουμε και να εμπλουτίσουμε αυτό το έργο, καθώς και να το επεκτείνουμε συμπεριλαμβάνοντας εκτός από τη Λάρισα και τα κτίρια που βρίσκονται στις Περιφερειακές Ενότητες Τρικάλων και Καρδίτσας.

Στο πλαίσιο αυτό λοιπόν, πήραμε την πρωτοβουλία και ξεκίνησε μια αρκετά φιλόδοξη προσπάθεια, ένα ταξίδι θα έλεγα, που μας φέρνει σήμερα εδώ. Φτάνουμε σήμερα λοιπόν, να παρουσιάσουμε ένα πολύ σημαντικό έργο που αποτελεί πραγματική παρακαταθήκη. Ένα έργο στο οποίο απασχολήθηκαν 12 συνάδελφοι, οι οποίοι κατέγραψαν στις Περιφερειακές Ενότητες Λάρισας, Τρικάλων και Καρδίτσας γεωγραφικές, αρχιτεκτονικές, ιστορικές/λαογραφικές και νομικές πληροφορίες 437 κτιρίων τα οποία χαρακτηρίστηκαν ως αξιόλογα.

Ποιος είναι ο σκοπός της πλατφόρμας, τι προσδίδει στην πόλη και την ευρύτερη περιοχή;

Όπως προανέφερα, το έργο αυτό αποτελεί μια σημαντική παρακαταθήκη για την κοινωνία μας και θεωρούμε ότι όλοι οι πολίτες πρέπει να έχουν πρόσβαση σε αυτό. Η πλατφόρμα λοιπόν που δημιουργήσαμε εξυπηρετεί ακριβώς αυτόν τον σκοπό. Να μπορούν όλοι οι συμπολίτες να μας να μάθουν γι’ αυτά τα κτίρια και να μπορέσουν κι εκείνοι να συμβάλλουν στον εμπλουτισμό της λίστας των κτιρίων, με τις προτάσεις τους.

Επιπλέον, με την καταγραφή των κτιρίων, μπορούμε πλέον και να τα διαχειριστούμε σωστά. Και αναφέρομαι σε προσπάθειες που απαιτούνται για την διάσωσή τους.

Με ποια κριτήρια επιλέχθηκαν τα ιστορικά κτίρια; Διασώζονται όλα σήμερα όσο περιλαμβάνονται ή η πλατφόρμα περιλαμβάνει και καταγραφές από ιστορικά κτίρια της περιοχής που έχουν χαθεί;

Να πούμε εδώ πως συγκεκριμένες κατηγορίες κτιρίων όπως μπορείς να διαβάσει ο αναγνώστης στο ηλεκτρονικό βιβλίο που βρίσκεται διαθέσιμο στην ιστοσελίδα μας, έχουν εξαιρεθεί, όπως τα κτίρια της Εκκλησίας και του Ελληνικού Στρατού. Από εκεί και πέρα, επιλέχθηκαν κτίρια που παρουσιάζουν αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον.

Πως λειτουργεί η πλατφόρμα; Μπορεί κάποιος να προσθέσει νέα κτίρια και με ποια κριτήρια;

Όπως μπορεί να διαπιστώσει κανείς επισκεπτόμενος την πλατφόρμα μέσω της ιστοσελίδας του ΤΕΕ-ΚΔΘ στην ηλεκτρονική διεύθυνση https://tee-kdth.gr/axiologa υπάρχουν τρία κουμπιά που σε καθοδηγούν ανάλογα. Από εκεί μπορεί κάποιος να επιλέξει το e-book για να δει όλη την εργασία σε μορφή ηλεκτρονικού βιβλίου, να επιλέξει να κάνει θέαση των πληροφοριών περιβάλλον μέσω Γεωγραφικού Συστήματος Πληροφοριών (GIS) κάνοντας εγκατάσταση εφαρμογή ανοικτού λογισμικού, ή πιο εύκολα ο πολίτης επιλέγοντας το κουμπί MAP μπορεί να κάνει αναζήτηση και οπτικοποίηση των κτιρίων σε περιβάλλον Google Maps.

Μάλιστα, μέσω της εφαρμογής αυτής οι χρήστες της και κάθε ενδιαφερόμενος, θα έχει πρόσβαση σε οπτικοποιημένες πληροφορίες  γεωγραφικής, αρχιτεκτονικής, ιστορικής/λαογραφικής και νομικής φύσης. Μάλιστα μέσω της διαδραστικής πλατφόρμας με υπόβαθρο GOOGLE MAPS δίνεται η δυνατότητα σε όποιον ενδιαφέρεται να υποβάλλει την πρότασή του, και η ομάδα μας θα αξιολογεί αυτές τις προτάσεις σε τακτά χρονικά διαστήματα, ώστε το έργο αυτό να εμπλουτιστεί όσο το δυνατόν περισσότερο.

Επίσης, αξίζει να αναφέρουμε, ότι το εν λόγω έργο εντάσσεται στην προσπάθεια του Τεχνικού Επιμελητηρίου να συμβάλλει στην καταγραφή, κωδικοποίηση, και αξιοποίηση της Αρχιτεκτονικής μας κληρονομιάς και παράλληλα, με την Τράπεζα γης, στην δημιουργία μίας ψηφιακής τράπεζας πληροφοριών για τα κτίρια της Ελλάδας (διατηρητέα και μη) που παρουσιάζουν αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον.

Με ποιον τρόπο πρόκειται να επικοινωνηθεί περαιτέρω το project; Θα υπάρξει συνέργεια με τον Δήμο;

Ως ΤΕΕ Κεντρικής και Δυτικής Θεσσαλίας, πέραν από τις εκδηλώσεις που διοργανώσαμε για την παρουσίαση της πλατφόρμας και του έργου σε Λάρισα, Τρίκαλα και Καρδίτσα το προηγούμενο διάστημα, σχεδιάζουμε περαιτέρω πρωτοβουλίες για την γνωστοποίηση της σημασίας του για τις τοπικές κοινωνίες των περιφερειακών ενοτήτων και πρόκειται να απευθύνουμε κάλεσμα στους πολίτες να γνωρίσουν και να εξερευνήσουν την πλατφόρμα και να συμβάλλουν ώστε το εγχείρημα να μεγαλώσει και μαζί του η λίστα των αξιόλογων κτιρίων στην περιοχή μας.

Σε αυτή την προσπάθεια δεν περισσεύει κανείς και είναι ευπρόσδεκτη η συνεισφορά όλων των πολιτών, των φορέων και των αρχών. Στο πλαίσιο αυτό, εφόσον οι δήμοι επιθυμούν να συμβάλλουν είμαστε απολύτως ανοικτοί στη συνεργασία, κυρίως σε ότι αφορά την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των δημοτών.

Ποια είναι τα δικά σας αγαπημένα; Ποια δηλαδή για σας έχουν ιδιαίτερο ιστορικό ή αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον;

Θα με συγχωρέσετε αλλά δεν μπορώ να ξεχωρίσω κανένα. Πιστεύω πως το κάθε ένα είναι ένας μικρός πλούτος για την περιοχή και την πόλη που βρίσκεται, ένα κτίριο που αποτυπώνει ήθη και συνήθειες συγκεκριμένης εποχής και γεγονότων. Για εμένα όλα τα κτίρια που έχουμε συμπεριλάβει είναι αξιόλογα, το καθένα για τον δικό του λόγο.

Πηγή: https://thecommonsense.gr/2023/03/18/νίκος-παπαγεωργίου-πως-μια-πλατφόρμα/