Σύμφωνα με το άρθρο 2 του Π.Δ.  15/Α  της 16.01.1935 «περί καθορισμού των επί των διαιτησιών και πραγματογνωμοσυνών δικαιωμάτων του Τεχνικού Επιμελητηρίου της Ελλάδος και των παρ’ αυτού διοριζομένων διαιτητών και πραγματογνωμόνων»:

‘‘Το Τεχνικόν Επιμελητήριον δικαιούται, τη αιτήσει οιουδήποτε εις την εκτέλεσιν πραγματογνωμοσυνών επί τεχνικών ζητημάτων, εμπιπτόντων εις την αρμοδιότητα και την εμπειρίαν των μελών αυτού, ως ταύτα καθορίζονται εκ των εκάστοτε περί μελών του Τ.Ε.Ε. κειμένων διατάξεων’’.

Αντικείμενο Πραγματογνωμοσυνών που εκτελούνται κατά την ανωτέρω διάταξη αποτελούν, επομένως, τεχνικά θέματα, όπως π.χ. οι εκτιμήσεις κατασκευών και εγκαταστάσεων, οι επιμετρήσεις τεχνικών εργασιών, οι διαπιστώσεις κακοτεχνιών και η εκτίμηση του τρόπου και κόστους αποκατάστασής τους, η εξήγηση φαινομένων τεχνικής φύσεως (ρήγματα σε οικοδομικά στοιχεία, υγρασίες κ.λ.π.), ο έλεγχος εφαρμογής τεχνικών προδιαγραφών και όρων σε κατασκευές, ο έλεγχος εφαρμογής του Γ.Ο.Κ., ο προσδιορισμός του σταδίου εξέλιξης του έργου, η σωστή λειτουργία εγκαταστάσεων και μηχανημάτων, ο έλεγχος θορύβου ή ρυπάνσεως από τη λειτουργία εγκαταστάσεων κ.λ.π. Οι πραγματογνώμονες που ορίζονται από το ΤΕΕ αποφαίνονται επί των τιθεμένων τεχνικών ζητημάτων και δεν επιλύουν ζητήματα νομικής φύσεως.
Η κατά τα ανωτέρω διενεργούμενη Πραγματογνωμοσύνη δεν έχει σχέση με εκείνην που διατάσσεται από τις δικαστικές αρχές κατά τα άρθρα 368 επ. του Κ.Πολ.Δικ., ούτε επηρεάζεται από την τυχόν δικαστική πορεία της υπόθεσης.

Προκειμένου το ΤΕΕ να ορίσει Πραγματογνώμονα, απαιτείται η υποβολή σχετικής αίτησης εκ μέρους του ενδιαφερομένου, η οποία πρέπει να περιλαμβάνει:

• Πλήρη στοιχεία του αιτούντος (Ονοματεπώνυμο, Διεύθυνση κατοικίας και αλληλογραφίας, Τηλέφωνα επικοινωνίας)
• Πλήρη στοιχεία (Ονοματεπώνυμο, Διεύθυνση κατοικίας και αλληλογραφίας, Τηλέφωνα επικοινωνίας) των λοιπών εμπλεκομένων μερών τα οποία αφορά το τεχνικό ζήτημα που θα αποτελέσει αντικείμενο της Πραγματογνωμοσύνης. Σημειώνεται ότι το ΤΕΕ θεωρεί απαραίτητη την ενημέρωση των εμπλεκόμενων – καθ’ οιονδήποτε τρόπο – πλευρών σε μια υπόθεση και τη συμμετοχή τους στη διαδικασία, εφόσον και τα ίδια το επιθυμούν. Ως εκ τούτου η ακρίβεια των στοιχείων επικοινωνίας είναι σημαντική προκειμένου να μην υπάρξουν καθυστερήσεις (επιστροφή αλληλογραφίας, αδυναμία του Πραγματογνώμονα να επικοινωνήσει με κάποιο μέρος).
• Σύντομο ιστορικό και περιγραφή του αντικειμένου της Πραγματογνωμοσύνης.
• Τα θέματα – ερωτήματα επί των οποίων ζητείται η γνωμοδότηση του Πραγματογνώμονα (π.χ.διαπίστωση, διερεύνηση αιτίων, διατύπωση προτάσεων – λύσεων, επιμέτρηση, καθορισμός ορίων, εκτίμηση κόστους κ.λ.π.), διατυπωμένα με σαφήνεια και ακρίβεια.

Μπορείτε να δείτε την αίτηση εδώ.

Η αίτηση θεωρείται από το αρμόδιο Γραφείο Πραγματογνωμοσυνών του ΤΕΕ, αφού ελεγχθεί το κατά την προηγούμενη παράγραφο περιεχόμενό της. Αιτήσεις που δεν περιέχουν τα στοιχεία της προηγουμένης παραγράφου ή δεν προσδιορίζουν με σαφήνεια το αντικείμενο της ζητούμενης Πραγματογνωμοσύνης δεν θεωρούνται από το Γραφείο Πραγματογνωμοσυνών και απορρίπτονται ως αόριστες. Εάν η αίτηση είναι πλήρης, ο αιτών αφού μελετήσει τους παρόντες όρους διενέργειας της Πραγματογνωμοσύνης, δηλώνει εγγράφως ότι τους αποδέχεται ανεπιφύλακτα και τους υπογράφει.

Μετά την κατάθεση της αίτησης, η Διοικούσα Επιτροπή του τμήματος ορίζει τον μηχανικό που θα αναλάβει την πραγματογνωμοσύνη και το ύψος της αμοιβής του και ο αιτών καλείται να καταβάλλει στο Ταμείο του ΤΕΕ τη συνολική δαπάνη της Πραγματογνωμοσύνης. Το ποσό της αμοιβής έχει οριστεί κατ΄ ελάχιστο στα 2000,00 ευρώ, αλλά είναι δυνατό να διαφοροποιηθεί ανάλογα το εύρος και τον όγκο του αντικειμένου της πραγματογνωμοσύνης, αλλά και σε περιπτώσεις κατά τις οποίες απαιτείται ορισμός περισσότερων του ενός Πραγματογνωμόνων.

Αν για τη διερεύνηση των θεμάτων, επί των οποίων ζητείται η πραγματογνωμοσύνη, το ΤΕΕ κρίνει αναγκαίο να οριστούν Πραγματογνώμονες περισσοτέρων της μιας ειδικοτήτων (π.χ. Αρχιτέκτονας Μηχανικός και Ηλεκτρολόγος Μηχανικός), διαμορφώνει αναλόγως την αμοιβή. Στην περίπτωση αυτή, το ποσόν της κατά την προηγούμενη παράγραφο αμοιβής πολλαπλασιάζεται με τον αριθμό των Πραγματογνωμόνων που πρέπει να οριστούν.

Η δαπάνη περιλαμβάνει την αμοιβή του πραγματογνώμονα (2/3 του συνόλου) και τα δικαιώματα του ΤΕΕ (1/3 του συνόλου).

Το ΤΕΕ ορίζει κάθε φορά ως Πραγματογνώμονα Μέλος του που έχει την κατάλληλη ειδικότητα για την διεξαγωγή της αιτούμενης Πραγματογνωμοσύνης.

Το έγγραφο ορισμού του Πραγματογνώμονα κοινοποιείται σε όλα τα εμπλεκόμενα μέρη (αιτούντα, Πραγματογνώμονα και λοιπά εμπλεκόμενα μέρη). Στο έγγραφο αυτό, αναγράφεται το όνομα, το επώνυμο, η ειδικότητα, η επαγγελματική διεύθυνση του πραγματογνώμονα, τα αντίστοιχα στοιχεία του αιτούντος την πραγματογνωμοσύνη και κάθε άλλου εμπλεκομένου μέρους, καθώς επίσης και τα τηλέφωνα επικοινωνίας όλων των ανωτέρω.

Ο Πραγματογνώμονας αντιμετωπίζει τον αιτούντα και τα λοιπά εμπλεκόμενα μέρη ισότιμα. Ζητά από αυτούς να του παράσχουν κάθε στοιχείο που κατά την κρίση του είναι αναγκαίο ή χρήσιμο για την διεξαγωγή της πραγματογνωμοσύνης. Τέτοιου είδους στοιχεία, καθώς και υπομνήματα με τις απόψεις τους, έχουν την δυνατότητα να προσκομίσουν στον Πραγματογνώμονα ο αιτών και κάθε εμπλεκόμενο μέρος, υποβοηθούμενοι εφόσον το επιθυμούν από τεχνικό σύμβουλο.

Ο Πραγματογνώμονας, σε συνεννόηση με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη ορίζει, το συντομότερο δυνατόν, ημέρα αυτοψίας. Αυτοψία είναι δυνατόν να διενεργηθεί χωριστά με κάθε εμπλεκόμενο μέρος, αν το επιβάλουν οι μεταξύ τους σχέσεις και το επιθυμούν και τα ίδια. Ο αιτών έχει την αποκλειστική ευθύνη να διασφαλίσει στον Πραγματογνώμονα την πρόσβαση στο προς διερεύνηση αντικείμενο και στα στοιχεία που το αφορούν. Ειδικώς ο αιτών έχει την υποχρέωση να λάβει κάθε αναγκαίο δικαστικό ή άλλο μέτρο προκειμένου να καταστεί δυνατή η διενέργεια αυτοψίας από τον Πραγματογνώμονα. Αν ο αιτών παραλείψει να λάβει τα αναγκαία μέτρα με αποτέλεσμα να μην καταστεί δυνατή η διενέργεια αυτοψίας από τον Πραγματογνώμονα, ο τελευταίος διακόπτει την Πραγματογνωμοσύνη, και συντάσσει σχετική Εκθεση Ενεργειών την οποία αποστέλλει στο ΤΕΕ. Αν ο αιτών επιθυμεί τη διακοπή της Πραγματογνωμοσύνης οφείλει να ενημερώσει άμεσα τον Πραγματογνώμονα και γραπτώς το ΤΕΕ προκειμένου να διακοπεί και η χρέωσή του.

Σε περιπτώσεις όπου για τη διενέργεια της Πραγματογνωμοσύνης απαιτούνται μεγάλες μετακινήσεις (π.χ. σε νησιά) ή διανυκτερεύσεις ή σημαντικές αμοιβές σε τρίτους (τοπογραφικό συνεργείο, συνεργείο επιμετρήσεων, εργαστηριακές μετρήσεις, ειδικές δοκιμές) τα σχετικά έξοδα και μόνον αυτά (εισιτήρια, έξοδα διανυκτέρευσης, αμοιβές συνεργείων, έξοδα εργαστηριακών μετρήσεων και ειδικών δοκιμών) καταβάλλονται απ’ ευθείας από τον αιτούντα στον Πραγματογνώμονα, στο εργαστήριο ή στο συνεργείο αντίστοιχα. Τα σχετικά παραστατικά που αφορούν τον Πραγματογνώμονα ανταποδίδονται στον αιτούντα αντίγραφά τους, υπογεγραμμένα από τον αιτούντα, προσκομίζονται στο ΤΕΕ κατά την παράδοση της Εκθεσης). Η επιλογή των κατάλληλων συνεργείων ή εργαστηρίων γίνεται από τον Πραγματογνώμονα.

Ο Πραγματογνώμονας διερευνά αυστηρώς και μόνον τα τεχνικά ζητήματα επί των οποίων έχει ζητηθεί η πραγματογνωμοσύνη. Ζητήματα μη τεχνικά, τα οποία τίθενται ενδεχομένως με την σχετική αίτηση δεν εξετάζονται από τον Πραγματογνώμονα. Κατά τη διάρκεια διενέργειας της Πραγματογνωμοσύνης και οπωσδήποτε πριν την κατάθεση στο ΤΕΕ της Εκθέσεως του Πραγματογνώμονα, ο αιτών μπορεί να θέσει πρόσθετα ερωτήματα μόνον εφ’ όσον αυτά αφορούν το αντικείμενο της ίδιας Πραγματογνωμοσύνης. Προς το σκοπό αυτό υπαβάλλει στο ΤΕΕ σχετική συμπληρωματική αίτηση.

Ο Πραγματογνώμονας δεν επιτρέπεται να ανακοινώσει το πόρισμα ή στοιχεία της Εκθέσεώς του στον αιτούντα ή σε οποιοδήποτε άλλο εμπλεκόμενο μέρος.

Μετά την κατάθεση της Εκθέσεως του Πραγματογνώμονα δεν επιτρέπεται η υποβολή προσθέτων ερωτημάτων ακόμη και αν αυτά αφορούν το αντικείμενο της ίδιας Πραγματογνωμοσύνης. Η υποβολή σχετικού αιτήματος ισοδυναμεί με κατάθεση αίτησης νέας Πραγματογνωμοσύνης και ακολουθείται η διαδικασία των κεφαλαίων Β, Γ και Δ του παρόντος. Ως αίτηση για την διεξαγωγή νέας πραγματογνωμοσύνης θεωρείται και η εκ μέρους των λοιπών εμπλεκομένων μερών υποβολή πρόσθετων ερωτημάτων και μάλιστα είτε αυτά υποβληθούν πριν, είτε μετά την κατάθεση της Εκθέσεως Πραγματογνωμοσύνης. Και στις δύο ανωτέρω περιπτώσεις ορίζεται κατά προτίμηση από το ΤΕΕ ο ίδιος Πραγματογνώμονας.

Η Εκθεση Πραγματογνωμοσύνης κατατίθεται από τον Πραγματογνώμονα στο ΤΕΕ και αφού ελεγχθεί από τη σχετική επιτροπή, παραδίδεται στον αιτούντα. Σε κάθε περίπτωση, μετά την παραλαβή της Εκθεσης από τον αιτούντα, το ΤΕΕ διατηρεί το δικαίωμα να χορηγήσει ατελώς αντίγραφο της ίδιας Εκθεσης προς κάθε τρίτο που επικαλείται ιδιαίτερο έννομο συμφέρον.

Δικαίωμα ενστάσεως επί της Εκθεσης Πραγματογνωμοσύνης δεν αναγνωρίζεται. Ο αιτών διατηρεί το δικαίωμα εντός τριών (3) το πολύ μηνών από την παραλαβή της Εκθεσης Πραγματογνωμοσύνης να ζητήσει εγγράφως διευκρινίσεις επί σημείων της. Η σχετική αίτηση υποβάλλεται στο ΤΕΕ, το οποίο την διαβιβάζει στον Πραγματογνώμονα και την κοινοποιεί στα λοιπά εμπλεκόμενα μέρη. Δικαίωμα παροχής διευκρινίσεων διατηρεί επίσης κάθε άλλο εμπλεκόμενο μέρος εφ’ όσον υποβάλει σχετικό αίτημα στο ΤΕΕ εντός τριών (3) το πολύ μηνών από την κατά την προηγούμενη παράγραφο κοινοποίηση ολοκλήρωσης και της παραλαβής από τον αιτούντα της Εκθεσης Πραγματογνωμοσύνης. Η απάντηση του Πραγματογνώμονα κοινοποιείται στον αιτούντα και στα λοιπά εμπλεκόμενα μέρη.